Możliwe, że masz już swój sprawdzony przepis na żurek. Może nawet robisz własny zakwas i wiesz, jak długo gotować kiełbasę, żeby była soczysta. Ale jeśli zastanawiasz się, co dodać do żurku, żeby był pyszny, to znaczy, że szukasz czegoś więcej niż tylko standardowego zestawu z jajkiem na twardo i białą kiełbasą. I bardzo dobrze. To zupa z ogromnym potencjałem – możesz go wzbogacić na wiele sposobów, zależnie od tego, jaki efekt chcesz uzyskać: bardziej wyrazisty, bardziej kremowy, a może bardziej swojski. Kluczem jest dobór odpowiednich dodatków i zrozumienie, jak każdy z nich wpływa na smak i balans zupy.

Ziemniaki – gotowane osobno czy w zupie?

Ziemniaki obok jajka na twardo i kiełbasy, to jeden z najczęstszych dodatków do żurku i pewnie masz je w głowie jako coś oczywistego. Ale sposób ich przygotowania naprawdę ma znaczenie. Jeśli wrzucisz surowe ziemniaki do garnka z żurkiem i ugotujesz razem z kiełbasą, zupa stanie się bardziej zawiesista, a smak lekko się rozwodni – ziemniaki wchłaniają część wywaru. W niektórych domach to celowy zabieg, żeby żurek był bardziej „gęsty”, ale jeśli chcesz mieć klarowny, wyrazisty wywar, lepiej ugotuj je osobno. 

Z kolei ziemniaki gotowane w mundurkach zachowują smak, nie rozpadają się i można je podać w całości lub przekrojone na pół. Po ugotowaniu możesz je polać masłem z podsmażoną cebulką albo skwarkami z boczku – to klasyka, która nigdy nie zawodzi. Taki dodatek pięknie kontrastuje z kwaśnością żurku i sprawia, że cała potrawa staje się bardziej treściwa. 

Chcesz wprowadzić coś nowego? Spróbuj wersji z tłuczonymi ziemniakami, do których dodasz trochę twarogu i chrzanu. Ten dodatek ma bardziej wiejski charakter i sprawia, że zupa nabiera innego wymiaru. Warto też rozważyć dodanie koperku lub majeranku bezpośrednio do ziemniaków – dzięki temu będą jeszcze lepiej grały z resztą zupy.

Chrzan – mały dodatek, wielki efekt

Chrzan to składnik, który albo kochasz, albo omijasz szerokim łukiem. Ale nawet jeśli nie jesteś jego wielkim fanem, warto dać mu szansę w żurku. Jego ostry, lekko gryzący smak doskonale komponuje się z kwasem z zakwasu, z wędzonymi dodatkami i z tłustą kiełbasą. Jeśli chcesz dodać chrzan do żurku, masz kilka opcji. Możesz wrzucić go bezpośrednio do garnka, najlepiej pod koniec gotowania – wtedy nie straci całkiem swojego aromatu. Ale możesz też przygotować osobną pastę: wymieszaj chrzan ze śmietaną 18% i odrobiną soli. Taki sos możesz dodać do każdej porcji osobno. To dobre rozwiązanie, jeśli gotujesz dla kilku osób i nie każdy lubi intensywny smak. Najlepszy efekt daje świeżo starty korzeń chrzanu – różnica w smaku w porównaniu z wersją słoikową jest ogromna. Ale jeśli nie masz czasu, wybieraj gotowy chrzan bez konserwantów, bez dodatku octu i cukru. Chrzan śmietanowy jest łagodniejszy, ale nadal wnosi do zupy charakterystyczną nutę. Spróbuj też chrzanu z dodatkiem jabłka – ma lekko słodkawy smak i dobrze balansuje kwaśność żurku.

Twaróg i inne nabiałowe triki

Jeśli masz w lodówce tłusty wiejski twaróg, to już jesteś o krok od pysznego dodatku do żurku. Świetnie komponuje się z zakwasem, łagodzi zupę i wprowadza nową konsystencję. Najprostszy sposób to pokruszyć go w dłoniach i wrzucić do talerza z żurkiem tuż przed podaniem. Masz ochotę na bardziej wyrafinowaną wersję? Zrób pastę z twarogu i śmietany – możesz dodać odrobinę soli, świeżo mielonego pieprzu, szczypiorku albo majeranku. Taka mieszanka świetnie sprawdza się jako „kleks” na środek talerza, a z każdą łyżką zupa zmienia smak i staje się coraz bardziej kremowa. Twaróg możesz też zmieszać z ugotowanymi ziemniakami – najlepiej jeszcze ciepłymi – i zrobić prostą, wiejską wersję farszu, który dodasz do zupy. Takie połączenie może zastąpić klasyczną kiełbasę. Oprócz twarogu możesz też użyć śmietany 18% (najlepiej nieukwaszonej) – dodaje zupie gładkości. Jeśli boisz się zwarzenia, najpierw zahartuj ją kilkoma łyżkami gorącej zupy, a dopiero potem dodaj do garnka. Alternatywą może być gęsty jogurt naturalny.

Zioła, przyprawy i nietypowe dodatki, które robią różnicę

Majeranek to oczywistość – jego zapach chyba każdemu kojarzy się z żurkiem. Ale nie ograniczaj się tylko do niego:

  • Warto dorzucić liść laurowy, ziele angielskie, kilka ziaren pieprzu. Jeśli chcesz zbudować głębszy smak, dodaj odrobinę suszonego czosnku albo czosnku niedźwiedziego – szczególnie wiosną. 
  • Spróbuj użyć suszonego lubczyku – ma silny aromat, który podkręca smak wywaru. Dodaj go razem z kiełbasą i cebulą na początku gotowania, żeby oddał swój smak do bulionu. Jeśli masz świeży lubczyk, wrzuć kilka listków pod koniec gotowania, żeby nie straciły aromatu.
  • Nietypowe dodatki? Czemu nie. Jedna suszona wędzona śliwka wrzucona do garnka podczas gotowania zmieni charakter żurku – doda delikatnej słodyczy i dymnego posmaku. 
  • Możesz też spróbować drobno pokrojonych suszonych pomidorów – najlepiej takich z oliwy, lekko odsączonych. Zupa zyska wtedy intensywność i kolor.
  • Na koniec – tłuszcz. Choć często się go unika, to nośnik smaku. Odrobina masła albo łyżeczka smalcu z cebulką może zmienić żurek w zupę, do której będziesz wracać o wiele częściej. Dodaj tuż przed podaniem, żeby nie „przegotować” aromatu.

Skoro wiesz już, co dodać do żurku wielkanocnego, żeby był pyszny, odkryjesz go na nowo. Spróbuj, dopasuj do swojego gustu i zobacz, ile jeszcze może zaoferować.