Jaka powinna być tradycyjna wielkanocna zupa? Jedni odpowiedzą – kwaśna, niektórzy – pełna majeranku, inni – pachnąca wędzonką. Wszystkie te określenia pasują do ogólnopolskiego standardu (chociaż wiadomo, że w każdym domu przepis wygląda trochę inaczej), ale niekoniecznie opiszą karkonoski żur.

Nie znaczy to, że jest on w jakikolwiek sposób gorszy. Jest za to prostszy (a przez to tańszy), bardziej esencjonalny i gęstszy. Pachnie przyprawą charakterystyczną dla kuchni czeskiej, bo stamtąd właśnie pochodzi.

Czym różni się karkonoski żur od żurku wielkanocnego

Do kogoś z odległych (zwłaszcza ciepłych) krajów, gdzie fermentowanie nie do końca mieści się w głowie, te dwie zupy pewnie wydawałyby zapewne się takie same. Podstawą obu jest zakwas z żytniej mąki, więc najbardziej wyrazisty smak to właśnie kwasowość. Ale jednak różnią się się od siebie, poczynając od bazy, przez dodatki, na dekoracji kończąc: 

  • Karkonoski żur kyselo powstaje na zakwasie, owszem, ale takim na chleb, czyli gęstszym i bez dodatków. Przyrządzając go, nie musisz tworzyć oddzielnej bazy, możesz sięgnąć po swój dokarmiany na bieżąco zaczyn albo „pożyczyć" go z piekarni. Podczas gdy tradycyjny zakwas na żurek nastawia się tydzień przed świętami z dodatkiem czosnku, liści laurowych i ziela angielskiego. 
  • Do karkonoskiej zupy na zakwasie nie daje się wędzonego mięsa, to wersja w pewnym sensie uproszczona. Tu za wyrazisty smak odpowiadają suszone grzyby. Natomiast do typowego żurku wielkanocnego daje się kiełbasę, boczek, często wywar gotuje się na wędzonych żeberkach.
  • Nie znajdziesz w żurku karkonoskim majeranku. Zamiast tego wyczujesz wyrazisty aromat kminku. 
  • Kyselo różni się też wkładką, którą dodaje się na końcu. Wrzuca się do niego posiekaną cebulę podsmażoną na maślę i jajecznicę zamiast jajek na twardo. 

Jeśli nie należysz do wielkich miłośników kiełbasy i wszystkiego, co wędzone, wolisz raczej wegetariańskie zupy, karkonoski żur może być dla ciebie strzałem w dziesiątkę. Dobrze przyrządzony ma mnóstwo smaku, który bierze się z prostych dodatków. Sprawdź, jak go zrobić.

Jak zrobić karkonoski żur kyselo?

Składniki:

  • 200 g żytniego zakwasu na chleb
  • 50 g masła
  • 20 g suszonych grzybów
  • 1 cebula
  • 4 jajka
  • 500 g ziemniaków
  • 1 l wody
  • kminek
  • sól

Przygotowanie:

  1. Opłucz i namocz suszone grzyby (prawdziwki lub podgrzybki), a następnie je podgotuj, żeby napęczniały i odzyskały sprężystość.
  2. Ugotuj ziemniaki do miękkości w osolonej wodzie, pokrój je w plastry lub ćwiartki.
  3. Zakwas rozmieszaj rózgą z ciepłą wodą. Dodaj sól, szczyptę kminku i grzyby (razem z bulionem, w którym się dusiły). Gotuj zupę przez około pół godziny. 
  4. Dopraw żur karkonoski do smaku solą i pieprzem. Wrzuć ziemniaki. Podaj zupę z podsmażoną na maśle cebulą i jajecznicą.