W zeszłym roku wczesną jesienią sąsiadka zaprosiła mnie na swoją działkę. Byłam zaskoczona, gdy zobaczyłam jedno z drzew i owoce na nim. Okazało się, że to nieszpułka jadalna. Ze spotkania wyszłam bogatsza o nową wiedzę oraz torbę pełną niewielkich, brązowawych owocków. Przydały mi się potem do zrobienia pysznej konfitury. 

Nieszpułka zwyczajna – co to jest?

Nieszpułka jadalna, zwana też zwyczajną (łac. Mespilus germanica), to jedno z najstarszych drzew owocowych uprawianych przez człowieka. Znano ją już w starożytności, a jej owoce były cenione zarówno przez Greków, jak i Rzymian. Dziś spotykasz ją raczej rzadko – rośnie dziko w niektórych rejonach Polski, bywa też sadzona w ogrodach, choć głównie przez pasjonatów starych odmian drzew owocowych.

Samo drzewo nie jest szczególnie wymagające – dorasta do 3-5 metrów wysokości i z czasem tworzy rozłożystą, malowniczą koronę. Jest bardzo długowieczne, a w łagodnym klimacie może dożyć nawet kilkuset lat. W Polsce dobrze znosi nasze warunki pogodowe, a dodatkowym plusem jest to, że jego owoce praktycznie nie są atakowane przez szkodniki.

Właściwości i smak owoców nieszpułki

Owoce nieszpułki wyglądają niepozornie – przypominają małe, brązowawe jabłuszka o średnicy 2-5 cm. Zerwane prosto z drzewa są jednak twarde i cierpkie, przez co nie nadają się do jedzenia. Dopiero po przemrożeniu albo po kilkunastu dniach leżakowania w ciepłym pomieszczeniu stają się miękkie i nabierają wyjątkowego aromatu.

Smak dojrzałej nieszpułki trudno porównać do innych owoców – jest lekko winny, kwaskowy, dość cierpki z nutą korzenną. Po odpowiedniej obróbce świetnie sprawdza się w jesiennych przetworach. 

Nieszpułka – co z niej zrobić?

W kuchni nieszpułka ma naprawdę szerokie zastosowanie, choć dziś mało kto o tym pamięta. Owoce najlepiej nadają się na przetwory. Możesz z nich zrobić:

  • dżemy i konfitury – gęste, aromatyczne, o lekko korzennym smaku,
  • galaretki i marmolady – świetne do smarowania pieczywa, ale też jako dodatek do mięs,
  • nalewki i wina – dawniej nieszpułkę często wykorzystywano do ich produkcji,
  • kompoty – rzadko spotykane, ale bardzo smaczne, szczególnie gdy połączysz nieszpułkę ze słodkim jabłkiem czy gruszką,
  • przecier owocowy – który możesz podać do naleśników albo jako dodatek do ciast.

Jeśli chcesz przygotować przetwory, pamiętaj, że wymagają one specjalnej obróbki. Najpierw koniecznie przemroź owoce w zamrażarce – podobnie jak aronię – albo pozwól im się „uleżeć” przez kilkanaście dni. Dzięki temu miąższ zmięknie, a smak nieszpułki stanie się pełny i słodkawy. Aby wydobyć ten miąższ, trzeba rozerwać skórkę owocu przy ogonku i wycisnąć go. Następnie należy przecedzić go przez sito o grubych oczkach, żeby oddzielić nasiona. Bez tego przygotowania nieszpułka będzie zbyt cierpka.  

Fot. Getty/iStock, Sarolta Nagy

Konfitura z nieszpułki - najprostszy przepis

Składniki:

  • 1 kg dojrzałych owoców nieszpułki
  • 500 g cukru
  • sok z 1 cytryny

Opcjonalnie: laska cynamonu lub kawałek imbiru. 

Sposób przygotowania:

  1. Owoce najpierw przemroź przez minimum 24 h.
  2. Następnie rozmroź nieszpułkę, rozetnij owoce i wyciśnij z nich miąższ.
  3. Miąższ przetrzyj przez sito, by oddzielić pestki.
  4. Przełóż do garnka, dodaj cukier i sok z cytryny.
  5. Gotuj masę na wolnym ogniu, mieszając, aż masa zgęstnieje.
  6. Pod koniec możesz dodać do owoców z cukrem cynamon albo imbir, by podbić korzenny smak.
  7. Gorącą konfiturę przełóż do wyparzonych słoików i pasteryzuj przez 10 minut od zagotowania wody.

Smacznego!