Zainspirowany przepisami na buraczki siostry Anieli znalezionymi na kanale nadawczym serwisu MojeGotowanie.pl postanowiłem jeszcze mocniej wejść w świat tradycyjnych receptur. Być może lepszym określeniem niż „tradycyjne” byłoby akurat w przypadku mojego najnowszego znaleziska słowo „historyczne”.
Dlaczego? Otóż na warsztat wziąłem tym razem przepis… Mikołaja Reja. To nie żarty. Jeden z ojców polskiej literatury, autor słynnego powiedzenia mówiącego o tym, że Polacy nie gęsi i swój język mają, poza pracą nad wierszami i podobnego typu rzeczami słynął z iście renesansowego podejścia do życia. Wszystko na zasadzie: „nic co ludzkie, nie jest mi obce”. Przestaje więc w tym miejscu już dziwić, że w licznych tekstach pozostawionych potomnym, czyli właśnie nam, słynny Rej zawarł między innymi przepis na buraczki.
Jak w XVI wieku robiono buraczki?
Moją inwencją w zakresie tego przepisu było z kolei przełożenie tej receptury na dzisiejsze warunki i dostrojenie jej do formatu konserwowego. Jaki to wszystko dało efekt? Lepszy niż można byłoby się spodziewać! Siostra Aniela i Anastazja powinny mieć się na baczności, bo buraczki Mikołaja Reja to wyjątkowo dobry przepis! Wystarczy rzucić okiem na samą jego treść pochodzącą z „Żywotów człowieka poczciwego” z 1568 roku:
- Nuż też ćwikiełki w piec namotawszy, a dobrze przypiekszy, nadobnie ochędożyć, w talerzyki nakrajać, także w faseczkę ułożyć, chrzanikiem, co nadrobniej ukrążawszy, przetrząsać, bo będzie długo trwała, także koprem włoskim, troszkę przetłukszy, przetrząsać, a octem pokrapiać, a solą też trochę przesalać; tedy to jest tak osobny przysmak ani twoje limunije, bo i rosołek barzo smaczny, i sama pani ćwikła, bo już będzie i barzo smaczna, i barzo nadobnie pachnęła.
Przepis na buraczki Mikołaja Reja (uwspółcześniony)
Składniki:
- 1 kg buraków
- 2 łyżki tartego chrzanu (może być ze słoiczka)
- 1 łyżka nasion kopru
- 100 ml octu
- 1 łyżeczka soli
- 1 łyżeczka cukru
Przygotowanie:
- Upiecz buraki w piekarniku rozgrzanym do 180 st. C. By ułatwić sobie to zadanie, można zgodnie z nowoczesnymi standardami zawinąć je w folię aluminiową (tak otwarty umysł jak Mikołaj Rej na pewno nie miałby nic przeciwko temu!). Pieczenie powinno trwać ok. 1 godzinę.
- Buraki obierz ze skórki po wystudzeniu i zetrzyj na tarce.
- Rozgnieć nasiona kopru i dodaj do buraków wraz z chrzanem, solą, octem i cukrem. Dokładnie wszystko wymieszaj. Buraczki przełóż do słoików i pasteryzuj przez 15 min.
