Muchomor cesarski (Amanita caesarea) to grzyb, który od wieków uznawany jest za kulinarny skarb. Jego nazwa i wygląd mogą budzić pewne obawy, ale w rzeczywistości jest to wyjątkowy i jadalny grzyb o niezrównanym smaku. Choć w Polsce jest uznawany za wymarły, w innych częściach Europy (także u naszych sąsiadów) wciąż jest zbierany. Z jego miąższu powstają niezapomniane dania, które potrafią rozpieścić najbardziej wymagające podniebienia.
Muchomor cesarski – co w nim wyjątkowego?
Muchomor cesarski to grzyb, który wygląda zupełnie inaczej niż typowe muchomory. W młodym stadium przypomina żółtą kulę otoczoną białą osłoną. Z czasem wyrasta z niej trzon, a kapelusz przyjmuje intensywny, pomarańczowy kolor, który przechodzi w złota barwę. Jego średnica może osiągać nawet 20 cm.
Charakterystyczne są również jego blaszki, które są intensywnie żółte, kontrastujące z pomarańczowym kapeluszem. Muchomor cesarski nie przypomina więc groźnych, trujących przedstawicieli swojego gatunku, a raczej maślaka.
Jego miąższ jest sprężysty i delikatny, a zapach – łagodny, z nutami orzechowymi. Po obróbce termicznej staje się niezwykle soczysty, o aksamitnej konsystencji. Jest lekko orzechowy, z delikatnymi nutami maślanego smaku.
Jak odróżnić muchomora cesarskiego od trujących krewniaków?
Podstawą bezpieczeństwa w zbiorach jest znajomość cech, które odróżniają muchomora cesarskiego od innych muchomorów, zwłaszcza tych trujących. Na pierwszy rzut oka jego intensywna, pomarańczowa barwa może budzić podejrzenia, ale to właśnie ona jest charakterystyczną cechą tego gatunku
- Kapelusz – w młodszych grzybach kapelusz jest wyraźnie pomarańczowy, czasem z żółtawymi odcieniami. Z wiekiem zmienia się w bardziej brązowy, ale wciąż zachowuje charakterystyczną barwę.
- Trzon – noga muchomora cesarskiego jest intensywnie żółta, bez białego pierścienia, co odróżnia go od innych muchomorów, które mogą go mieć.
- Blaszki – są żółte, a nie białe, jak w przypadku niektórych trujących grzybów.
- Brak pochwy – inna cecha, która może pomóc w rozpoznaniu, to brak charakterystycznej pochwy u podstawy nogi, która jest obecna u innych, trujących muchomorów.
AdobeStock, fotocof
Gdzie rośnie muchomor cesarski?
Muchomor cesarski preferuje cieplejsze tereny, rośnie głównie w południowej Europie, od Apeninów po Kaukaz. W Polsce jego obecność jest bardzo rzadka i ogranicza się praktycznie do jednego potwierdzonego stanowiska w rezerwacie Bielinek na Dolnym Śląsku, niedaleko niemieckiej granicy. W naszym kraju gatunek jest objęty ochroną i nie wolno go zbierać.
Wysokie temperatury i intensywne nasłonecznienie sprzyjają jego występowaniu, dlatego niektóre prognozy wskazują, że może pojawiać się w polskich lasach coraz częściej.
Zdecydowanie łatwiej spotkać go w innych krajach Europy – szczególnie w Słowacji, Czechach, Włoszech czy Hiszpanii. Tam muchomor cesarski jest zbierany regularnie, a nawet sprzedawany na targach. W rejonach Apeninów można go znaleźć w lasach dębowych i bukowych, na wapiennych glebach, gdzie panuje ciepły, śródziemnomorski klimat. Tam jest to grzyb doceniany przez lokalnych mieszkańców i kulinarnych pasjonatów.
Jak wykorzystać muchomora cesarskiego w kuchni?
Na grzybiarzy, którzy mają szczęście i wiedzę, aby zebrać muchomora cesarskiego, czeka prawdziwa nagroda w postaci wyjątkowego smaku. To grzyb, który doskonale komponuje się w wielu daniach. Najczęściej przygotowuje się go na dwa sposoby – jako dodatek do dań głównych lub w formie prostych przystawek.
- Grillowany muchomor cesarski – jedną z najprostszych metod przygotowania tego grzyba jest po prostu pokrojenie go na plastry i grillowanie. Sól, pieprz i odrobina oliwy z oliwek wystarczą, by podkreślić naturalny smak grzyba.
- Muchomor cesarski w sosie śmietanowym – grzyb doskonale nadaje się do kremowych sosów. Pokrojony na kawałki można dodać do śmietany, czosnku i przypraw, tworząc delikatny sos, który świetnie komponuje się z makaronem lub ryżem.
- Farsz do pierogów – z posiekanego muchomora cesarskiego można stworzyć pyszny farsz do pierogów. W połączeniu z twarogiem lub mięsem będzie prawdziwą gratką.
- W sałatkach – ugotowany muchomor cesarski świetnie sprawdza się jako składnik sałatek. Dodaje im smaku i interesującej konsystencji.
