Jeśli masz dość wiecznie przesuszonego fileta z dorsza, ta ryba może cię miło zaskoczyć. Jest łatwa w przygotowaniu, nie ma uciążliwych ości, a do tego świetnie przyjmuje smak przypraw i masła. Znajdziesz ją w zamrażarkach, pakowaną w czytelne filety bez zbędnych dodatków i panierki. Często kosztuje mniej niż dorsz, ale nie ustępuje mu w smaku. W Norwegii i Islandii to klasyk. Ląduje zarówno na codziennych stołach, jak i w restauracjach. W Polsce nadal wiele osób mija ją bez większej uwagi. A szkoda. Bo kulinarnie daje ogromne możliwości.

Co to za ryba czarniak?

Czarniak to ryba morska, bliska kuzynka dorsza. Należy do tej samej rodziny dorszowatych, ale różni się wyglądem. Ma ciemniejsze ubarwienie i charakterystyczną, bardziej smukłą sylwetkę. W niektórych krajach nazywany jest „czarnym dorszem” (ang. coalfish, saithe), choć warto podkreślić, że to nie jest ta sama ryba. Jeśli kupujesz „czarnego dorsza” w Biedronce czy innym dyskoncie, to prawie na pewno chodzi o czarniaka, a nie o tzw. black cod, czyli prawdziwego czarnego dorsza z Alaski, dużo droższego, tłustszego i bardziej maślanego w smaku. Jeśli chcesz mieć pewność, jaką rybę kupujesz, sprawdź nazwę łacińską na opakowaniu. Jeśli znajdziesz na nim napis Pollachius virens, to na pewno jest to czarniak.

Mięso czarniaka jest lekko szarawe, bardziej zwarte niż u dorsza, ale wciąż delikatne i soczyste. Po usmażeniu nie kruszy się tak łatwo, co czyni go wdzięcznym wyborem do prostych dań na patelnię, ale też do zapiekania czy duszenia. 

Czarniaka często łowi się u wybrzeży Norwegii, Islandii i Szkocji, to tam najczęściej trafia na talerze. W Niemczech używa się go do sałatek i dań obiadowych. W Wielkiej Brytanii jest składnikiem słynnego fish & chips. W Polsce pojawia się m.in. w dyskontach w formie filetów gotowych do obróbki.

Adobe Stock, D'Arcangelo Stock

Jak smakuje czarniak?

To, co ważne: czarniak praktycznie nie ma drobnych ości, co czyni go idealnym wyborem dla dzieci i osób, które nie znoszą dłubania w rybie. Filety są czyste, zwykle bez skóry, równe i łatwe w obróbce. Dobrze trzymają formę, nie rozpadają się na patelni. Smakowo, czarniak jest bardziej wyrazisty niż dorsz. Jego mięso ma lekko morski, przyjemnie rybny smak, ale nie jest intensywny ani „mulisty”. Bardzo dobrze reaguje na masło, czosnek, natkę pietruszki czy skórkę z cytryny. To ryba, która nie potrzebuje wymyślnych dodatków.

Jak przygotować czarniaka? Pomysły kulinarne

Czarniak to ryba uniwersalna. Sprawdzi się zarówno w codziennym gotowaniu, jak i w bardziej wyrafinowanych daniach. Oto kilka sprawdzonych pomysłów:

  • Smażony na maśle z czosnkiem i natką pietruszki: rozmrożony filet osusz ręcznikiem papierowym, posól i oprósz pieprzem. Na patelni rozpuść łyżkę masła, dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek i podsmaż filet po 3-4 minuty z każdej strony. Na koniec posyp natką pietruszki i skrop sokiem z cytryny.
  • Zapiekany z warzywami w naczyniu żaroodpornym: pokrój cukinię, paprykę i cebulę w plasterki, wyłóż na dno naczynia. Na wierzch połóż czarniaka, polej oliwą, dopraw tymiankiem i wstaw do piekarnika na 20 minut w 180°C.
  • W panierce z płatków kukurydzianych lub bułki tartej: filet zanurz w jajku, obtocz w drobno pokruszonych płatkach kukurydzianych i usmaż na złoto. Świetnie pasuje do frytek i lekkiego sosu jogurtowego.

Co wyróżnia czarniaka?

W przeciwieństwie do dorsza, którego mięso jest bardzo jasne i delikatne, czarniak ma strukturę bardziej zwartą i lekką szarość w kolorze. Jego smak jest głębszy, bardziej wyrazisty, ale wciąż łagodny. W połączeniu z masłem i prostymi przyprawami potrafi dać bardzo przyjemny efekt. Mięso nie wysycha, zachowuje soczystość, a jednocześnie nie dominuje dania. To idealna ryba do smażenia. Nie rozpada się, ładnie się przyrumienia, a do tego świetnie chłonie smaki. Nadaje się też na grilla czy do pieczenia w folii z warzywami.

A jeśli szukasz innych ciekawych ryb do przyrządzenia, to sprawdź nasz kanał redakcyjny. Znajdziesz tam mnóstwo ciekawych inspiracji.